Headlines
Published On:Rabu, 09 Februari 2011
Posted by Unknown

Falsafah Pakaian Pangulu



Kasuri Tuladan Kain, Kacupak Tuladan Batuang Falsafah Pakaian Pangulu Untua Dipakai Hiduik Banagari.
Sakapua Siriah, Pengantar kata
Kaganti siriah nan sakapua –
umpamo rokok nan sabatang –
tacinto bajawek tangan –
jo diri dunsanak nan basamo –
kok untuang pambari Allah –
kasuri tuladan kain –
kacupak taladan batuang –

Akan ganti sekapur sirih, umpama rokok yang sebatang, maksud hendak berjabatan tangan, dengan masing-masing diri dunsanak bersama Jika ada untung pemberian Allah, akan menjadi suri teladan kain, menjadi cupak teladan acuan bersama.
Tulisan nan ambo buekko –
sabab ba alah dek baitu –
aluran badan diri ambo –
tantangan tulih manulih –
aka singkek pandapek kurang –
ilimu di tuhan tasimpan nyo –
tapi samantangpun baitu –
bapalun paham nan haluih –
dek ujuik manantang bana –
jan kalah sabalun parang –
dipabulek hati nurani –
untuang tasarah bagian –
walau ka angok angok ikan –
bogo ka nyawo nyawo patuang –
patah kapak batungkek paruah –


namun nan niaik dalam hati –
mungkasuik tatap basampaian –


Jika di ungkapkan dalam bahasa Indonesia, isinya kira-kira sebagai berikut ; (Tulisan yang hamba bikin ini, sebab karenanya, setentang badan diri, sehubungan tulis menulis, akal masih pendek dan pendapat masih kurang, ilmu di Tuhan tersimpannya. Tapi, sungguhpun demikian, bersimpul keinginan yang halus, karena ingin mengujudkan yang benar, agar jangan kalah sebelum perang, di bulatkan hati nurani, untuang terserah pada bagian (nasib), walau sangat susak sebagai ikan bernafas, walau dalam keadaan sulit bernafas sekalipun, patah sayap bertongkat paruh, namun yang tersirat di dalam hati, maksud tetap akan disampaikan).
Dalam ungkapan bahasa budaya Minangkabau ini, tampak jelas bahwa ada ada pengakuan dan sekaligus rasa tawadhu’ atau tidak menyombongkan diri, bahwa sebagai manusia ilmu tetap kurang. Yang maha berilmu itu hanya Allah semata sebagai di ungkapkan “aka singkek pandapek kurang – ilimu di tuhan tasimpan nyo – artinya, akal masih pendek dan pendapat masih kurang, ilmu di Tuhan tersimpannya.”
Pengakuan terhadap kekurangan diri ini menjadikan seseorang tetap berupaya untuk maju. Dorongan untuk berbuat lebih baik itu, terungkap di dalam kalimat “tapi samantangpun baitu – bapalun paham nan haluih – dek ujuik manantang bana – jan kalah sabalun parang jan kalah sabalun parang – dipabulek hati nurani – untuang tasarah bagian –.
Maknanya sungguhpun banyak kekuarangan dan keterbatasan yang dipunyai, ada bersimpul keinginan yang halus yang ternukil dalam nurani, karena ingin mengujudkan yang benar, agar jangan kalah sebelum perang, di bulatkan hati nurani, untung terserah pada bagian (nasib)”.
Di sini kita lihat ada pemahaman dan tekad yang bulat hendak meraih keberhasilan mesti diikuti oleh tawakkal kepada Allah Subhanahu wa Ta’ala.
Kesadaran akan kekurangan diri, manakala memiliki tekad kuat di dalam hati, diiringi dengan usaha sekuat tenaga untuk meujudkan keinginan hati tersebut, serta
dipandu oleh tawakkal kepada Allah, adalah modal utama untuk maju. Di sini terletak nilai kearifan lokal Minangkabau, agar setiap generasi itu memikili cita-cita tinggi, rajin bekerja, dan bertawakkal kepada Allah.
Di cubo juo bagulambek –
hanyo harapan dari ambo –
kapado dunsanak bakuliliang –
kok basuo kalimaik nan ndak jaleh –
titiak jo koma nan salah latak –
usah dicacek langkah sumbang –
sabab baitu kato ambo –
dalam diri ambolah yakin –
sadonyo dunsanak nan datangko –
tantu bakandak tabu nan manih –
kok tabu tibarau tasuo –
itu nan ado diambo –
pado manjadi upek puji –
jan jatuah dihimpok janjang –


nak jan mambarek ka akiraik –
ambo nak mintak di ma’afkan.


Indonesianya (Dicoba pelan-pelan berangsur-angsur, menjadi harapan dari hamba, kepada dunsanak sekeliling, jika bertemu kalimat yang tidak jelas, titik dan koma salah letak, janganlah di cari langkah yang sumbang letaknya. Sebab demikian harapan hamba, dalam diri hamba ada keyakinan, bahwa semua dunsanak yang datang ini, tentu semua berkehendak tebu yang manis. Kalau tebu tibarau, yang tersua, karena itulah yang ada pada hamba. Daripada menjadi umpat puji, agar jangan jatuh ditimpa tangga, agar jangan memberati di akhirat, hamba lebih dahulu hendak meminta dimaafkan).
Dalam bertutur kata ada kaidah di Minangkabau “bakato di bawah-bawah”yang mengandung makna ada keharusan tidak boleh membanggakan diri. Kearifan ini adalah termasuk ajaran syarak, yaitu “kullu dzi ‘ilmin ‘alimun” artinya
setiap yang berilmu, masih ada yang lebih berilmu.
Dalam ungkapan keseharian kini disebutkan, di atas langit masih ada langit.
Takabur dan menyombongkan diri satu sikap tercela di dalam tata pergaulan Masyarakat
Adat.
Sikap tawadhu’ atau tidak menyombongkan diri itu, terlihat dari cara berucap dan
menyampaikan maksud tujuan. Di sini kita melihat kekuatan kata di Minangkabau itu.

Seperti di ungkapkan di atas, kita belum tentu dapat memenuhi kehendak semua orang.
Walau semua orang yang datang mengharapkan sesuatu yang menyenangkan dan
memuaskan hatinya.
Seperti di ungkapan “sadonyo dunsanak nan datangko – tantu bakandak tabu nan
manih” –
Adalah satu keniscayaan bahwa semua semua berkehendak tebu yang manis.
Namun dalam realita kehidupan, tidak semuanya manis. Ada juga yang hambar tidak
berasa. Di sinilah terletak kearifan itu, bahwa “ kok tabu tibarau tasuo – itu nan ado
diambo –.
Kalau tebu tibarau, yang tersua, karena itulah yang ada pada hamba.
Agar tida terjadi umpatan, yang dapat berakibat kepada putusnya hubungan atau rusaknya
kekeluargaan dan kekerabatan, maka rela dan maaf sangat diperlukan.

Umumnya orang akan memulai pembicaraannya dengan kalimat seperti di ungkapan ini, “pado manjadi upek puji – jan jatuah dihimpok janjang – nak jan mambarek ka akiraik – ambo nak mintak di ma’afkan”. Kemaafan berkaitan dengan kebahagiaan di dunia, karena hubungan silaturahim tetap baik, dan di akhirat juga mendapatkan pahala. Kalimat ini, menjadi bukti bahwa di dalam bertutur kata, orang Minangkabau tidak semata memikirkan wujud duniawi semata, tapi juga berfikir untuk kehidupan akhiratnya.

Barieh balabeh minangkabau -sanitiak tiado hilang -sabarih bapantang lipua ­nan salilik gunuang Marapi -sa edaran Sago jo Singgalang -salingka Talang jo Kurinci ­sampai kalauik nan sabideh -warih nan samo kito jawek -kato pusako nan diganggam ­ka ateh ta ambun jantan -kabawah ta kasik bulan -niniak moyang punyo hulayaik -hak nyato bapunyo -ganggam nyato ba untuak -salaruik salamo nangko -namo nyo kito urang minang -dek ketek kurang pangana -lah gadang aka pailang -jalanlah dialiah urang lalu -cupak dipapek rang panggaleh -dek elok kilek loyang datang -intan tasangko kilek kaco -disangko bulek daun nipah -kiro nyo picak ba pasagi -diliek lipek ndak barubah -dikambang tabuak tiok ragi -pado wakatu iko kini -lalok sakalok ba rasian -pikia nan palito hati -nanang nan baribu aka -dalam tanang bana mandatang ­paham tibo aka baranti -bana lah timbua sandiri nyo -asah kamudi disamoan -jikok padoman dibatua an -samo mancinto ka nan baiak -kok indak tajajak tanah tapi -indak kudaraik dari kito - hanyo kuaso dari tuhan - sasek suruik talangkah kumbali - pulang nyo ka balabeh juo -baitu adaik nan bapakai -kok sasek diujuang jalan -ba baliak ka pangka jalan -kito pilin aka nan tigo -suatu nan jahia janyo aka -kaduo mustahia janyo aka ­katigo nan wajib janyo aka -baiyo iyo jo adi -ba tido tido jo kako -barundiang jo niniak mamak -sarato nan tuo cadiak pandai -langkok jo imam jo tuangku -nan mudo arih budiman -bundo kanduang samo di dalam -asah lai duduak jo mupakaik -nak dapek bulek nan sagoloang -nak buliah picak nan salayang -saukua kito nan basamo -kito babaliak ba nagari.
Melah nyo barih dek pangulu
Nan mudo utang mamakai
Kok lah janiah aia di ulu
Tando muaro kasalasai
Manuruik pitua minangkabau - kalau rang mudo tanah minang - tantu sajo tabagi duo -nan partamo namo nyo anak bujang -nan kaduo namo nyo anak gadih -kalau di gabuang kaduonyo -jo caro bahaso ibu -sabutan nyo uda jo uni -surang bujang nan surang gadih -imbauan sarupo itu -bapakai sajak lahia kadunia -sampai kapado nyo lah kawin -kutiko lubuak alah bapancang -nan padang alah barajok -nan bujang lai pai ka rumah urang - nan gadih lah naiak rang sumando - kalau nan sipaik anak bujang - paliang indak tabagi tigo -partamo bujang Parisau -nan kaduo bujang Pangusau -nan katigo bujang Pusako -buliah dipiliah salah satu -bujang nan ma kakito pakai. Kalau nan untuak anak gadih - buliah dibagi tigo pulo - nan partamo gadih Alang alang - nan kaduo gadih Bungo malua -nan katigo gadih Bungo cangkeh -kok dicaliak mamangan minangkabau -nan tapakai di anak gadih -mancaliak batihnyo sajo lai sulik -apo lai mancaliak muko -kok diambiak arati kato -gadih pusako tanah minang -tasimpan di kasah rumin -nan diam di ateh anjuang -umpamo padi ranik jintan -nan tumbuah dilereang bukik -sacotok usah dek ayam -satangkai usah dek pipik -pandai manjaik manarawang - kok tanun nan inyo kacak - sarik lah kain tabangkalai - kok dicaliak masak kamasak -lah cukuik sadonyo ragam gulai -jokok dicaliak salampih lai -di zaman maso saisuak -niniak mamak mambuek rumah -asah banamo rumah gadang -labiah banyak marusuak jalan -kok indak mambalakang bana -ka jalan gadang nan lah ado -indak sarupo maso kini -dicaliak urang mambuek rumah -basasak an katapi jalan -dek sabab karano itu. Dicaliak ma’ana kato -dirunuik kato nan tadi -anak gadih di minangkabau ­indak buliah manjadi cover -samisa iyasan sampul majalah -nan banyak kito caliak kini -sabab ba alah dek baitu -padusi di minang kabau -nan di imbau jo bundokanduang ­bamulia an sapanjang adaik -lah rintang duduak jo sukatan -dek sabutan untuak baliau ­ambun puro ganggaman kunci -kok harato lah tibo ateh rumah -padi lah naiak kateh lumbuang -kunci baliau nan mamacik -pasak baliau nan mangungkuang -pandai mambagi samo banyak -bijak manimbang samo barek -mahia maukua samo panjang ­walau dicaliak maso kini -dek laku satangah niniak mamak -bakato kareh tiok hari -ma hariak ma antam tanah -batampuak buliah nyo jinjiang -batali buliah nyo irik -buliah nyo itam nyo putiahan -bulek sagolek kato inyo -dek sabab karano itu -lah banyak sawah nan tagadai -baiak tasando jo tajua -lah tandeh sawah jo ladang -gurun caia taruko tandeh -itu pulo pangka bala nyo -lah banyak padusi nan marasai -langkah lah banyak nan takabek - nan indak untuak nan nyo tariak - nan indak baban nan inyo pikua ­lah pai manjawek upah -baiak manumbuak jamua urang -atau pai basiang parak -ado nan pai batanam - komah lah samo kito caliak - dek harato lah licin tandeh - kutiko badan lah gaek -pai ma unyi panti jompo -anak indaklo ma acuahan -kok lai juo bapusako ­tantu indak co itu bana.
Sabuah lai nan takana -ka uda jo uni maso kini -falsafah pakaian lah nyo tuka ­nan lai manuruik adaik -falsafah pakaian minangkabau -pakaian palampok tubuah ­pakaian pandindiang tubuah -pakaian panutuik malu -pakaian panutuik auraik -kok pakaian palampok tubuah -tantu lah bisa kito caliak -apobilo barang nan dilampok ­jaleh ndak bisa kito caliak -dari subaliak nan malampok -kok pakaian pandindiang tubuah - tantu sajo baitu pulo - barang nan kito dindiang - lah jaleh indak kanampak - dari baliak nan mandindiang -kok pakaian panutuik malu -nan kamambuek kito malu ­
paralu ditutuik rancak rancak -agak saketek buliah mewah -nak tatutuik malu dari kaum
-indak kamungkin do raso nyo -kalau kito pai baralek -jo pakaian nan alah cabiak ­
kaum kito sato dapek malu - tapi kini dek uni jo uda - guno pakaian pambungkuih tubuah
-lah bisa kito bayangan -kalau barang nan kito bungkuih -lah jaleh samo bantuak nyo ­
jo bantuak bungkuih nan dilua -kok dapek uni jo uda -nan ado diranah minang -ijan
tabao rendoang pulo - nan sasuai jo bunyi pantun.
Barakik rakik ka hulu Baranang ranang katapian Basakik sakik daulu Basanang sanang kamudian
Elok nagari dek pangulu Rancak nyo kampuang dek nan tuo Elok musajik dek tuanku Rancak tapian dek nan mudo
Falsafah Pakaian Pangulu Dalam Pantun Adaik

Saluak :
Takanak saluak palangai Bayangan isi dalam kulik Panjang ndak dapek kito ukua
--Nan sipaik baliau cadiak pandai
-- Walau batenggang di nan rumik
-- Bapantang langkah ka talanjua
Leba ndak dapek kito bidai Tiok karuik aka manjala Tiok katuak budi marangkak
--Jadi pangulu kok lai pandai
-- Pandai bacupak di nan data
-- Indak namuah bakisa tagak
Dalam lilik baundang-undang Salilik lingkaran kaniang Ikek santuang dikapalo
--Kalau nyo langkah nan lah sumbang
-- Tando nyo paham lah bapaliang
-- Dunia akiraik kabinaso
Tampuak dek paham tiok lipek Lebanyo pandindiang kampuang
Panjang pandukuang anak kamanakan --Suko pangasiah ka nan ketek -- Batu ketek acok manaruang -- Ukua lah langkah ka bajalan
Hamparan rumah nan gadang Paraok gonjoang nan ampek Payuang panji marawa basa
--Kok tumbuah bana basilang -- Kok datang sudi jo siasek -- Indak bakisa di nan bana
Tampek bataduah kahujanan Tampek balinduang kapanasan Iyo dek anak kamanakan
--Tibo dimato indak bapiciangan -- Tibo diparuik indak bakampihan -- Nan bana samo ditagak-an
Nan sapayuang sapatagak Dibawah payuang dilingkuang cupak Manjala masuak nagari
--Tapijak dibaro hitam tapak -- Tapijak didarah sirah tapak -- Warih nan samo dironggohi
Kapa-i tampek batanyo Kapulang bakeh babarito Kusuik nan kamanyalasai
--Walau ba-a coba an tibo -- Baiman taguah didado -- Bapantang kusuik ndak salasai
Karuah nan kamanjaniahi Hukum adia katonyo bana Sapakaik warih mandiri-an
--Nak aman koto jo nagari -- Lahia jo batin jan batuka -- Indak manampuah rusuak jalan

Baju :
Babaju hitam gadang langan Langan tasenseang ndak pambangih Pa apuih miang dalam kampuang  --Kalau mambimbiang kamanakan -- Mamahek jan dilua garih -- Nak jan bacacek dalam kampuang
Pangipeh hangek nak nyo dingin Siba batanti baliak balah Baturap jo banang makau
--Indak bakucak lahia batin -- Kok tasuo gadang baralah -- Ukua jo jangko ndak talampau
Basuji jo banang ameh Panutuik jahik pangka langan Tando mambuhua ndak mambuku
--Pangulu kok lai tangkeh -- Tantu santoso kamanakan -- Nagari nan indak dapek malu
Langan balilik suok kida Basisiak makau ka amasan Gadang basalo jo nan ketek
--Pangulu paham kok caia -- Uleh jo buhua kok mangasan -- Bak kayu lungga pangabek
Tando rang gadang bapangiriang Tagak ba apuang jo aturan Ba ukua jangko jo jangkau
--Tagak pangulu kok bapaliang -- Unjuak kok indak babarian -- Pantangan adaik Minangkabau
Unjuak ba agak ba inggoan Lihia nyo lapeh ndak bakatuak Babalah sa hinggo dado
--Indak namuah bapangku tangan -- Walau kurang dapek ditukuak -- Taserak dikampuangan nyo
Rang gadang alam nyo leba Rang cadiak padang nyo lapang Indak karuah aia dek ikan
--Indak bakisa di nan bana -- Walau ba a coba an datang -- Bapantang guyah sandi iman Indak rusak gunuang dek kabuik
Paik manih pandai malulua
--Jan takuik ma elo suruik
-- Kalau nyo langkah lah talanjua
Tagang nyo bajelo-jelo Kanduanyo badantiang-dantiang Hati lapang paham saleso Pasiah lidah pandai barundiang

Sarawa :
Sarawa hitam gadang kaki Kapanuruik labuah nan luruih Panampuah jalan nan pasa
--Nan sipaik pangulu di nagari
-- Malu kok indak katahapuih
-- Tando nyo budi lah tajua
Kadalam koroang jo kampuang Sampai ka koto jo nagari Langkah salangkah baliak suruik
--Tagak pangulu kok nyo tangguang -- Tando bamain aka budi -- Bak gunuang dilampok kabuik
Pado pai suruik nan labiah Langkah salasai baukuran Ma agak kuku jan tataruang
--Pakai lah paham tulak raiah -- Simpai nan taguah diganggaman -- Itu pitua bundokanduang
Mangko sarawa kain hitam Paham hakikaik tahan tapo Manahan sudi jo siasek
--Buruak baiak pandai mangganggam -- Ba iman taguah didado -- Curiang barih dapek diliek
Mananti bandiang kok tibo
Kumuah bapantang kalihatan
--Tando nyo kapa banankodo
-- Mangko nyo turun kalautan
Walau sagadang bijo bayam
Jadi pantangan salamonyo --Saciok bak anak ayam -- Tandonyo pangulu lah sakato

Sisampiang :
Basisampiang sahinggo lutuik Kayo jo mikin alamaik nyo Patuik dalam ndak buliah senteang
--Malu kok indak katatutuik -- Ka runtuah adaik jo pusako -- Lah ilang ereang jo gendeang
Kok senteang ndak buliah dalam Mungkin jo patuik ka ukuran Lakeknyo impik kakida
--Cadiak pandai kok ndak bapaham -- Budi kok nyampang kalihatan -- Jadi sampik alam nan leba
Satantang jo ampu kaki Tandonyo lurih batujuan Suduik seroang manikam jajak
--Tando nyo kito lai babudi -- Kok tumbuah silang jo bantahan -- Pandai manimbang jo manggamak
Langkah bak cando bapatingkek
Alam satapak bakeh diam --Kok bak kayu lungga pangabek -- Kamanakan ka andam karam
Alun bakilek alah takalam
Bulan disangko tigo puluah --Alun diliyek lah tapaham --Lah tantu tampek bakeh tumbuah

Cawek :
Caweknyo suto bajumbaian Jumbai nan tangah tigo tampok Kapalilik anak kamanakan
--Walau bak mano pasakitan -- Nan buruak samo dipaelok -- Taserak namuah mangampuangan Kapangabek sako jo sangsako Nak kokoh lua jo dalam Guyahnyo bapantang tangga
--Paham guyah iman ndak ado
-- Ibaraik bajalan di nan kalam
-- Tando nyo budi lah tajua
Kokohnyo murah diungkai
Kabek sabaliak buhua sentak
--Jadi pangulu kok ndak pandai
-- Dalam aia jajak lah nampak
Rapek nagari nak ma ungkai Tibo nan punyo tangga sajo Rasio buhua dek pangulu
--Nan bak katidiang rarak bingkai -- Tangga ciek larak sado nyo -- Pantangannyo bana dek pangulu

Karih :
Tasisik karih di pinggang Sisik nyo tanaman tabu Latak nyo condoang kakida
--Kalau lah tagak mangupalang -- Runuik lah kato nan daulu -- Muluik jo hati jan batuka
Dikesoang mangko dicabuik Gambonyo tumpuan puntiang Tunangan ulu kayu kamaik
--Jan takuik maelo suruik
-- Dalam bulek usah basandiang
-- Bogo kamati dalam niaik
Kokohnyo indak dek ambalau Guyahnyo bapantang tangga Tagoknyo murah dicabuik
--Kalau nan adaik minangkabau -- Asah bacupak di nan data -- Malu kasamo kito japuik
Bengkok nan tangah tigo patah Luruihnyo manahan tiliak Bantuak dimakan siku-siku
--Nyampang ratak mambao pacah  -- Batin tasimpan jan tabatiak -- Runuik lah paham jo ilimu
Raso nan dibawo naiak Pareso nan dibawo turun Alua patuik jalan batampuah
--Batin tasimpan kok tabatiak -- Alua patuik sinan bahimpun -- Pasak kungkuang paham nan taguah
Bamato baliak batimba Sanyawa pulo jo gombanyo Tajam nan indak mangalupang
--Kalau barasak dinan bana -- Suok kida badai manimpo -- Tando nyo langkah nan lah sumbang
Kok tajam indak maluko-i
Jajak ditikam kanai juo --Nan salah samo di ubahi -- Pulang nyo kabalabeh juo
Alah bakarih samporono
Pakirin rajo majopahik --Tuah basabab bakarano --Pandai batenggang di nan rumik

Tarompa :
Takanak tarompa kulik kalaf Kapananai sangsako nak nyo tagok Sako nak tatap jo enggeran
--Bogo manusia basipaik kilaf -- Nan buruak samo dipaelok -- Usah manguntiang dilipatan
Kapanuruik labuah nan goloang Panampuah jalan nan pasa Sampai ka koto jo nagari
--Walau didunia toloang manoloang -- Usah barasak di nan bana -- Pado tacemo dinagari
Panuruik anak kamanakan Mancaliak parik nan ta-ampa Adokoh rando dapek malu  --Nyampang tatampuah di nan bukan -- Tando nyo budi lah tajua -- Babaliak ka kato nan daulu
Kok jauah kamancaliak-caliak Jikok ampiang manyilau-nyilau Jikok malam danga-danga an
--Kok lai mancinto ka nan baiak
-- Indak baniaik nak mangacau
-- Samo mancari ridha tuhan
Bajalan ba aleh tapak Malenggang babuah tangan Manuruik adaik jo limbago
--Bogo kamalah ka di asak
-- Kato bana jadi padoman
-- Baitu adaik nan biaso

Tungkek :
Tungkeknyo dari kayu kamaik Ujuang tanduak kapalo perak Kapanupang sako jo sangsako --Walau kamati dalam niaik -- Indak namuah bakisa tagak
-- Itu pakaian salamonyo
Kapanahan sako nak jan rabah Panueh sangsako nak jan lipua Sako nak tatap jo enggeran
--Jiko tapijak di nan salah -- Tando nyo langkah lah talanjua -- Bak rumah gadang katirihan
Ingek samantaro balun kanai
Kulimek sabalun habih
--Walau tatungkuik tagulampai
-- Nan miang samo kito kikih
Malantai sabalun lapuak
Maminteh sabalun hanyuik
--Kok nyampang bakisa duduak
-- Kato nan bana ka disabuik
Gantang tatagak jo lanjuangnyo Sumpik tatagak jo isinyo
Adaik tatagak jo limbago --Kok nyampang paham basangketo -- Nak jan tumbuah cacek binaso -- Cari lah ujuang jo pangka nyo
Adaik nan batalago buek Cupak nan tarang samato Taga dek sipaik nan badiri
--Warih nan samo kito jawek -- Pusako samo ditarimo -- Baitu adaik nan usali

Undang Duo Puluah :
Undang undang nan duo puluah
Yaitu tabagi duo --Mintak didanga sungguah sungguah --Nak dapek paham ma’ananyo
Duo baleh untuak panuduah
Salapan untuak pancemo --Hiduik didunia kok ndak sungguah --Di akiraik antah bak mano
Anggang lalu atah pun jatuah
Pulang pagi babasah basah --Pangulu kok lai satubuah --Tantu rakyaik jadi sabingkah
Bajalan bagageh gageh
Bajua bamurah bamurah --Tungganai nagari kok lai tangkeh --Gunuang nan tinggi jadi randah
Talacuik tapakuak mati
Talalah takaja pulo --Nan mudo kok lai barani --Mungkasuik sampai kasadonyo
Putuih tali ditangah jalan
Batimbang kato dek manjawok --Alim ulama kok sapaham --Apo dibuek jadi tagok
Tacancang bariang lah luko Tabayang batubuah nampak  --Pangulu kok lai sakato
--Manuruik rakyaik nan banyak
Kacondoangan mato rang banyak
Tibo pikek langau tabao --Parik paga kok lai bijak --Nagari aman jo santoso
Itulah undang duo baleh
Nak samo kito mamahami --Pakailah rundiang nan bakieh --Kito tapuji dinagari
Kok hanyo undang nan salapan
Mari nak samo kito liek --Nak jan tatampuah di nan bukan --Salah tampuah buliah di ambek
Dago dagi mambari malu
Sumbang salah laku parangai --Tapati kato nan daulu --Mangkonyo kusuik kasalasai
Maliang curi ka liang lantai
Tikam bunuah padang badarah --Walau tatungkuik tagulampai --Usah bakisa di nan bana
Sia baka sapotoang suluah
Upeh racun tabang basayok --Bogo hancua bogo kaluluah --Nan buruak samo dipaelok
Samun saka tagak dibateh
Umbuak umbi budi marangkak --Suok kida ombak ma ampeh --Usah bakisa tampek tagak
Itulah undang nan salapan
Nak samo kito mamahami --Kunci lah biliak kaimanan --Nak jan tacemo dinagari

Falsafah Pakaian Bundo Kanduang
Tingkuluak :
Takanak tingkuluak dikapalo Bantuak lahia bayangan isi Panjang ndak dapek kito ukua Leba ndak dapek kito bidai Tiok lipek akak manjala Tiok katuak budi marangkak Gonjoang ateh baliak batimba Lambang nareco bayang adaik Adaik nan basandi syarak Syarak nan basandi kitabullah Walau kabek buliah dibukak Nan buhua ndak buliah guyah Ujuangnyo duo bajumbai Sajumbai dimuko kaniang Jadi sumandan dalam kampuang Sajumbai jatuah kabalakang Panampin niniak jo mamak Salilik lingkaran kaniang Ikek santuang dikapalo Tampuak dek paham tiok lipek Lebanyo pandindiang kampuang Panjang pandukuang anak katurunan Hamparan rumah nan gadang Paraok gonjoang nan ampek Bakeh bataduah kahujanan Bakeh balinduang kapanasan Iyo dek anak katurunan Nan sapayuang sapatagak Dibawah payuang lingkungan cupak Manjala masuak nagari Kapai tampek batanyo Kapulang tampek babarito Kusuik nan ka manyalasai Karuah nan kamanyaniahi Hukum adia katonyo bana Sapakaik warih mandiri an

Baju :
Babaju kuruang gadang langan Pa apuih miang dalam kampuang Pa ngipeh angek nak nyo dingin Siba batanti timba baliak Batabua perak ba ukia Baturap jo banang ameh Basuji jo banang makau Panutuik jahik pangka langan Tando mambuhua ndak mambuku Ma uleh indak mangasan Langan balilik suok kida Basisiak makau ka amasan Gadang basalo jo nan ketek Tandonyo bundo bapangiriang Tagak ba apuang jo aturan Ba ukua jangko jo jangkau Unjuak ba agak bainggokan Lihianyo lapeh tak bakatuak Babalah sahinggo dado Bundo kanduang alamnyo leba Bundo kanduang padangnyo lapang Ndak kruah aia dek ikan Ndak rusak gunung dek kabuik Pahik manih pandai malulua

Dukuah :
Takanak dukuah dilihia Dukuah pinyaram bungo inai Bagalang salingkaran tangan Ba cincin sa ukuran jari Tumpuan subang ka talingo Tumpuan canggai ka kalingkiang Alua patuik sinan bahimpun Latakan suatu di tampeknyo Didalam cupak jo gantang Ma hawai jan sapanjang tangan Unjuak ba agak bahinggokan Kalau malabiahi ancak ancak Jikok manurangi sio sio

Kokdek :
Bakodek kain balambak Ba ukia ba mego mego Ukia basalo pucuak rabuang Kaluak paku galuang galuangan Aka cino jangkau jangkau an Saiak ajik mamacah ragi Dibawah itiak pulang patang Basalo jo bada mudiak Di tangah bungo kiambang Dalamnyo diateh tumik Patuik dalam ndak buliah senteang Kok senteang tak buliah dalam Mungkin jo patuik ka ukuran Lakeknyo impik ka kida Tandonyo luruih batujuan Suduik seroang manikan jajak Langkah bak cando bapatingkek Alam satapak bakeh diam Mamakai raso jo pareso Raso nan dibawo naiak Pareso nan dibawo turun Alua patuik jalan ditampuah Bajalan si ganjua lalai Pado pai suruik nan labiah Samuik tapijak indak mati Alu tataruang patah tigo Tibo di lasuang ramuak rampak Alun bakilek lah bakalam Bulan disangko tigo puluah Alun diliek lah tapaham Lah tantu tampek tumbuah

Salempang :
Salempang suto bajumbaian Panjangnyo tangah tigo kaco Bajumbai perak baukia Baukia bapucuak rabuang Basuji jo banang ameh Baturap jo banang makau Pucuak paku galuang galuangan Aka cino jangkau jangkauan Kapalilik anak kamanakan Pangabek sako jo pusako Nak kokoh lua jo dalam Kabek sabalik buhua sentak Rapek nagari nak maungkai Tibo nan punyo tangga sajo

Tarompa :
Takanak tarompa kulik kalaf Kapananai sako jo sangsako Kapanuruik labuah nan luruih Panampuah jalan nan pasa Baiak ka dalam koroang kampuang Sampai ka koto jo nagari Bajalan ba aleh tapak Malenggang babuah tangan Malangkah jan salelo kaki Ma agak kuku jan tataruang Ingek sabalun kanai Kulimek sabalun habih Maminteh sabalun hanyuik Malantai sabalun lapuak Padang, Juni 2007. Maaf alun sudah Alun dikoreksi.

Adaik nan Sabana Adaik
  1. 1.     Adalah kaedah alam, sifatnya sudah “given” tidak berubah sepanjang masa – sebagai rahmat dari Allah Yang Maha Kuasa --, yang disebut dalam istilah hokum “ indak lakang dek paneh, indak lapuak dek hujan “, inilah yang disebut “Sunnatullah”, yaitu ketentuan Allah Pencipta Alam semesta, yang telah diterima oleh manusia secara menyeluruh (universal), yang dalam istilah ilmu disebut “fenomena alam”.

  1. 2.     Dipakai sebagai timbangan asli (cupak usali) karena begitulah sifat alam (manusia, hewan, tumbuh-tumbuhan, air, tanah, api, angin) diciptakan oleh Allah SWT. Sifat ini tidak akan berubah, dalam tubuh manusia/hewan/tumbuhan dibawa oleh “gen” yang berupa struktur RNA dan DNA yang nyatanya tidak sama pada setiap individu.

  1. 3.     Cupak usali dalam bahasa hukum disebut yurisprudensi, yaitu pedoman untuk memepat atau menorah cupak buatan (yakni hokum yang di buat oleh manusia), yang oleh kita dikenal selama ini dengan istilah “alam takambang jadi guru”, dalam bahasa filsafat ilmu disebut “analogi”, pengungkapannya dilafatkan dalam pahatan “kato” (yaitu kalimat pendek yang luas maknanya), itulah “kato dahulu”, nilainya berada pada domein hakikat.
sumber : http://www.pandaisikek.net/

Klik Bintang Untuk Voting Anda
Rating: 4.5
Description: Falsafah Pakaian Pangulu
Reviewer: Unknown
ItemReviewed: Falsafah Pakaian Pangulu


About the Author

Posted by Unknown on Rabu, Februari 09, 2011. Filed under . You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0. Feel free to leave a response

By Unknown on Rabu, Februari 09, 2011. Filed under . Follow any responses to the RSS 2.0. Leave a response

0 comments for "Falsafah Pakaian Pangulu"

Posting Komentar
Latest Posts :

Hotel

Kuliner

Wisata

Artikel Lainnya » » More on this category » Artikel Lainnya » »

Musik

Tari

Ukiran

Artikel Lainnya » » Artikel Lainnya » » Artikel Lainnya » »

Top Post

Coment

Adat

Artikel Lainnya»

Budaya

Artikel Lainnya »

Sejarah

Artikel Lainnya »

Tradisi

Artikel Lainnya »

Di Likee "Yaaa.." Kalau Postingan Di sini Sangat Bermanfaat Dan Membantu bagi Anda ..

VISITORNEW POST
PageRank Checker pingoat_13.gif pagerank searchengine optimization Search Engine Genie Promotion Widget ip free counter